Có thể khám phá điểm mạnh thông qua hành vi không?

Một mô hình mới trong bài kiểm tra điểm mạnh – Phương pháp nhận thức - hành vi

Việc xác định và phát triển điểm mạnh của nhân viên đã trở thành một yếu tố thiết yếu để nâng cao hiệu suất của tổ chức. Các doanh nghiệp đang tìm kiếm nhiều phương pháp khác nhau để chẩn đoán điểm mạnh của nhân viên trong các chương trình HRD, đồng thời triển khai các chương trình đào tạo giúp nhân viên áp dụng điểm mạnh vào công việc nhằm hỗ trợ sự phát triển cá nhân và tổ chức.

Hôm nay, chúng tôi xin giới thiệu một phương pháp chẩn đoán mới phù hợp để ứng dụng trong HR!

Phương pháp nhận thức - hành vi (Cognitive Behavioral Task) là một phương pháp đánh giá tâm lý tập trung vào các đặc điểm hành vi tự nhiên của con người trong các tình huống thực tế. Đây là một phương pháp đo lường hữu ích để hiểu các đặc điểm và xu hướng phức tạp của con người, được sử dụng rộng rãi trong tâm lý học và khoa học hành vi.

Bài viết này sẽ đi sâu vào cách sử dụng phương pháp nhận thức - hành vi để khám phá điểm mạnh của nhân viên.

Mọi hành động đều để lại dấu vết

Liệu có ai trên thế giới hoàn toàn giống bạn không? Trừ khi có một "bản sao" của bạn tồn tại, mỗi suy nghĩ, lời nói và hành động của bạn đều mang những đặc điểm độc đáo, giống như dấu vân tay. Cũng như cách dấu vân tay lưu lại trên vật thể khi chúng ta chạm vào, hành vi của một người để lại dấu vết phản ánh tính cách và đặc điểm của họ.

Phương pháp nhận thức - hành vi (Cognitive Behavioral Task) thu thập và phân tích các dấu vết hành vi dưới dạng dữ liệu để hiểu về suy nghĩ, xu hướng và đặc điểm riêng của từng cá nhân. Dữ liệu hành vi như mô hình phản ứng, tốc độ phản ứng, cách thức phản ứng giúp xác định cách một người đánh giá và đưa ra quyết định dựa trên kinh nghiệm của họ, cũng như những điểm mạnh và tiềm năng mà họ có thể phát triển mà không cần nỗ lực nhiều.

Làm thế nào để đo lường sự thấu cảm thông qua hành vi?

Có nhiều cách khác nhau để xác định xem một người có khả năng thấu cảm và hiểu người khác hay không. Phương pháp phổ biến nhất mà chúng ta thường thấy là đặt câu hỏi trực tiếp như:
"Bạn có giỏi trong việc hiểu cảm xúc của người khác không?"

Đây được gọi là phương pháp tự báo cáo (Self-Report Method). Phương pháp này phổ biến vì dễ thực hiện và giúp chẩn đoán điểm mạnh cá nhân thông qua hình thức câu hỏi - trả lời đơn giản. Tuy nhiên, nó phụ thuộc vào đánh giá chủ quan, dẫn đến khó khăn trong việc xác định chính xác mức độ thấu cảm thực sự của một người.

Đặc biệt, nếu bài kiểm tra được thực hiện trong môi trường công ty, chẳng hạn như trong quá trình tuyển dụng, người tham gia có thể trả lời theo hướng tích cực để duy trì hình ảnh tốt hoặc tránh bị đánh giá tiêu cực, ngay cả khi họ thực sự không có khả năng thấu cảm cao.

Vậy có cách nào để đánh giá sự thấu cảm một cách khách quan hơn không? Các nhà nghiên cứu trong tâm lý học và khoa học hành vi đã phát triển phương pháp nhận thức - hành vi để đo lường điều này.

Ví dụ, trong tâm lý học phát triển, một bài kiểm tra phổ biến để đo lường sự thấu cảm của trẻ em là Bài kiểm tra niềm tin sai lầm (False Belief Task). Đây là một phương pháp đánh giá khả năng hiểu quan điểm của người khác thông qua hành vi. Đây cũng là một trong những kỹ năng nền tảng quan trọng để phát triển sự thấu cảm.

Ví dụ, hãy tưởng tượng có hai nhân vật, Sally và Anne. Sally đặt một quả bóng vào giỏ của mình và sau đó rời khỏi phòng. Trong lúc đó, Anne lấy quả bóng ra khỏi giỏ của Sally và đặt nó vào một chiếc hộp. Khi Sally quay lại, cô ấy sẽ tìm quả bóng ở đâu?

Một người có khả năng thấu cảm cao sẽ trả lời rằng Sally sẽ tìm bóng trong giỏ của mình, vì đó là nơi cô ấy đã để bóng trước khi rời đi. Nhưng một người có khả năng thấu cảm kém sẽ trả lời rằng Sally sẽ tìm bóng trong hộp, bởi vì họ chỉ dựa trên những gì họ đã thấy mà không cân nhắc quan điểm của người khác.

IN8 Strengths – Đánh giá điểm mạnh dựa trên hành vi

Ngoài những phương pháp quan sát hành vi cơ bản như bài kiểm tra niềm tin sai lầm, công nghệ nhận thức - hành vi đã được ứng dụng vào các bài kiểm tra chuyên sâu và khoa học hơn để khám phá điểm mạnh và tiềm năng của mỗi cá nhân.

Bài kiểm tra điểm mạnh dựa trên công nghệ nhận thức - hành vi là một công cụ hữu ích giúp cá nhân và tổ chức khám phá và phát triển điểm mạnh. Nhờ những bài kiểm tra này, nhân viên có thể hiểu rõ hơn về điểm mạnh của mình và áp dụng vào công việc để nâng cao hiệu suất làm việc. Đồng thời, tổ chức có thể xác định đúng điểm mạnh của từng cá nhân để bố trí nhân sự phù hợp, xây dựng đội nhóm dựa trên điểm mạnh và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Một ví dụ điển hình là IN8 Strengths, một bài kiểm tra điểm mạnh sử dụng công nghệ nhận thức - hành vi để phân tích nhận thức, cảm xúc, khí chất và xu hướng hành vi của mỗi cá nhân thông qua nhiều trò chơi tương tác khác nhau. Trong quá trình tham gia trò chơi, bài kiểm tra sẽ thu thập hơn 1.000 dữ liệu hành vi, bao gồm xu hướng phản ứng, mô hình phản ứng và tốc độ phản ứng, để xác định điểm mạnh và tiềm năng của từng cá nhân.

Vì hầu hết các bài kiểm tra này yêu cầu phản ứng nhanh trong vòng dưới 1 giây, người tham gia rất khó có thể cố ý điều chỉnh câu trả lời của mình. Thay vì đặt câu hỏi trực tiếp, bài kiểm tra sẽ đo lường điểm mạnh thông qua hành vi thực tế, giúp đảm bảo độ chính xác và khách quan cao hơn.

IN8 Strengths đã được ứng dụng trong nhiều chương trình đào tạo nhân sự, bao gồm onboarding cho nhân viên mới, xây dựng đội nhóm, chương trình giữ chân nhân tài và đào tạo lãnh đạo, và đã được chứng minh về hiệu quả của nó.

Tập trung vào điểm mạnh khách quan thay vì chỉ dựa vào báo cáo chủ quan

Đã đến lúc các tổ chức không chỉ dựa vào các báo cáo chủ quan từ nhân viên mà nên tập trung vào dữ liệu điểm mạnh khách quan. Đây không chỉ là một phương pháp đánh giá chính xác hơn, mà còn là một công cụ mạnh mẽ giúp thúc đẩy sự phát triển cá nhân và tổ chức cùng một lúc.